Stella Kovalchuk: help artsen in Oekraïne oorlogsslachtoffers beter te helpen

“In de tweede week van de oorlog kreeg ik een appje van mijn broer of ik kon crowdfunden voor een bevriende chirurg in Dnipro,” vertelt de in Oekraïne geboren Stella Kovalchuk. “Zo is het verhaal met de ‘C-arm’ begonnen.” In een week tijd wist Stella de € 13.000 bij elkaar te krijgen voor de tweedehands C-arm, die tijdens operaties granaatscherven en botfragmenten zichtbaar maakt. Het mobiele röntgenapparaat in de vorm van de letter ‘C’ kwam er en andere machines volgden. Maar met de continue instroom van gewonden, is er meer nodig.

“Ambulances komen van de frontlinie naar Dnipro en brengen steeds gewonden binnen,” vertelt Stella over haar geboortestad in het midden van Oekraïne. Ze woont sinds tien jaar in Nederland en werkt voor een streamingdienst waar zij apps maakt. Twee dagen voordat de oorlog in haar geboorteland uitbrak, kreeg Stella haar Nederlandse paspoort. “Mijn broer bracht mijn ouders op dag twee van de oorlog naar de grens en moest toen terugkeren naar Dnipro: hij is dertig jaar en man, hij mag het land niet uit. Hij wil niet vechten. Hij is ook ICT’er en werkt gewoon, maar zijn salaris is gehalveerd door het wegvallen van Russische opdrachten. Daarnaast is hij vrijwilliger voor vijf ziekenhuizen. Het begon met die ene bevriende chirurg, maar inmiddels werken er ook chirurgen uit Marioepol in Dnipro.”

Hersenbrekende realiteiten naast elkaar
Hun ouders gingen bij Stella wonen in haar Haarlemse appartement: “De realiteit van de oorlog naast het leven hier is hersenbrekend. Ik krijg voortdurend berichten over luchtaanvallen via ‘Telegram’. Eerst was ik geen enkel moment niet op de hoogte. Tijdens een feestje had ik mijn telefoon een half uur weggelegd, toen ik weer keek zag ik dat Dnipro was aangevallen!” Stella scrollt door alle kanalen en apps die ze volgt: “Ik heb ze nu ‘gemute’.” Met alle spanningen en haar niet aflatende betrokkenheid, kwam Stella in een burn-out terecht, waarvan zij nu herstelt.

Chirurg die C-arm ontvangt mooiste moment
Via ‘Haarlem4Ukraine’ zet Stella zich in voor Oekraïners hier, maar vooral voor hen die achterbleven. De hulp aan de vijf ziekenhuizen in Dnipro is uitgegroeid tot het internationale initiatief ‘Med Help Dnipro’. “Mijn broer zit tussen de artsen en leveranciers in, hij heeft goed contact met een leverancier van tweedehands medische apparatuur in Oekraïne. Oekraïne was voor de oorlog geen arm land, maar veel voorzieningen waren niet op orde. Ook de ziekenhuizen zijn verouderd. Dat is de reden dat deze Oekraïense organisatie voor tweedehands medische apparatuur al bestond. In Nederland heb ik zo’n organisatie niet gevonden en het vervoer zou ook geld kosten. De C-arm kostte nieuw € 150.000, wij hebben een tweedehandse geregeld voor € 13.000. Dat de chirurg de C-arm ontving was het mooiste moment.”

Doneren voor medische apparatuur en medicamenten
Na dit speciale röntgenapparaat zorgden Stella en haar medevrijwilligers voor twee mobiele echomachines, twee vacumeerapparaten om granaatwonden sneller te helen en twee stoomreinigers voor de sterilisatie van medische instrumenten. Stella en haar team regelden ook dat de electriciteitsnetwerken in de ziekenhuizen een opwaardering kregen, om alle apparatuur van stroom te kunnen voorzien. Op dit moment is in de vijf ziekenhuizen in Dnipro vooral grote behoefte aan ‘Tigecycline’, speciale antibiotica voor op de IC’s. Daarnaast kan gedoneerd worden voor een renovatie van de röntgenkamer in een van de ziekenhuizen. Ook donaties voor mobiele echoapparatuur zijn nog steeds van harte welkom. Daarmee kunnen artsen buiten de overbezette echokamers bij patiënten bepalen waar zij precies verdoofd moeten worden. Zo’n echomachine kost tweedehands € 20.000. Doneren kan via Haarlem4Ukraine of rechtstreeks via Med Help Dnipro.

Iedereen familie
Stella blikt terug op het moment dat haar broer haar betrok bij zijn acties: “Ik dacht ‘Yo, ik ben gewoon een klein meisje, dit is meer iets voor Giro555 of het Rode Kruis’. Ik ben een introverte programmeur, ik ben geen sociaal werker of politicus. Ik hou van mijn werk in de ICT. Mijn werkgever staat achter mijn vrijwilligerswerk, ook nu ik aan het re-integreren ben na mijn burn-out.” Stoppen met zich in te zetten voor haar door oorlog verscheurde geboorteland, kan Stella niet: “Naast mijn broer zijn mijn grootmoeder en neven, nichten en hun kinderen nog in Oekraïne, maar sinds 24 februari is iedereen in Oekraïne familie.”

Voor meer informatie en doneren:
https://medhelpdnipro.org
https://www.instagram.com/medhelpdnipro/
(hier vertellen ontvangende artsen vanuit veiligheidsoverwegingen geanonimiseerd hoe zij geholpen zijn met de medische apparatuur en medicamenten)

https://www.instagram.com/haarlem4ukraine/

NL70 RABO 0190106670
Stichting Haarlem4Ukraine
o.v.v. Med Help Dnipro

Interviewer en auteur: Lisa Koolhoven
www.verhalenpodium.nl
www.femalechangeagents.org